Brenna i Istebna na wspólnym obrazie.
"Słońce wschodzi raz na dzień".
Film obyczajowy z 1968 r. (premiera: 1972) w reżyserii Henryka Kluba. Powstał na podstawie scenariusza Wiesława Dymnego przebywającego w czasie wojny (?) i tuż po niej w Jaworzu na Śląsku Cieszyńskim.
Jak stwierdza prof. Krzysztof Kornacki, jest to jeden z najodważniejszych filmów, jakie powstały w PRL-u. Zarówno pod względem treści, jak i formy, jest to film wielki! Określa go mianem "politycznej ballady ludowej". Film zrealizowany został Istebnej, portretując wielu jej mieszkańców, ale wzorem dla bohaterów byli mieszkańcy Brennej.
Dramat społeczny zrealizowany w konwencji ludowej ballady. Ukazuje m.in. uwarunkowania wsi w Beskidzie Śląskim i konflikty społeczne u zarania Polski Ludowej. Przede wszystkim zas losy górala Haratyka, miejscowego przywódcy, który organizuje życie wioski po zakończeniu wojny. Buduje tartak i szkołę, etc. Wchodzi w konflikt z szefem UB, który uważa go za anarchistę i szkodnika, co kończy się przejściem Haratyka "do lasu" i walką z systemem. Obraz podejmuje "temat konfrontacji władzy ludowej z jej ludowym wyobrażeniem o władzy". Film o samoorganizacji cieszyńskich górali, która ściera się z systemem, narzucającym organizację wg własnych schematów etc.
Zob. fragment i obszerne komentarze: http://www.repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/8536
Jak twierdzą znawcy tematu, m.in. dr Dariusz Węgrzyn z IPN film jest najprawdopodobniej oodbiciem wspomnień Dymnego z czasów pobytu w Jaworzu i okolicy, w tym w Brennej, gdzie zetknął się z opowieściami o działalności oddziału partyzanckiego "Wędrowiec" i jego ostatnim dowódcy Pawle Heczce - To właśnie ta osoba mogła stać się pierwowzorem postaci Haratyka.
Podobną wypowiedź sformułował też w internecie niejaki makopol w 2004 r. (https://www.charlie.pl/index.php?i=film&id=1071504030), który wskazał następujące tropy, uprawdapadabniające tę tezę. Wymieńmy dwa podstawowe, od siebie dodam dalsze
- Heczko był ewangelikiem, a więc heretykiem, stąd nawiązanie: heretyk - Haratyk
- w filmie pojawia się wiele nazwisk związanych z Wędrowcem bezpośrednio, bądź nazwisk zmienionych, ale występujących w Brennej: Moskała, Górniok (Górniak), Waliczek.
- nazwisko Haratyk (również występujące w Beskidach, ale okolicach Istebnej) jest w pewien sposób zbieżne z nazwiskiem Heczko, tj. mają niemal identyczną długość tj. 6-7 liter i zaczynają się na tę samą literę.
- również Paweł Heczko również był liderem lokalnej społeczności, osobą przedsiębiorczą, przywódcą partyzantki i stworzonej oddolnie milicji obywatelskiej, która niejednokrotnie ścierała się na różnych płaszczyznach z władzą radziecką i Urzędem Bezpieczeństwa
Scenariusz Dymnego przedstawia dosyć wiernie stosunek górali śląskich do władzy ludowej. Co ciekawe scenariusz autora został znacznie zmieniony w ostatnich scenach, przez co wymowa filmu jest inna. U Dymnego bohater niezrozumiany i odrzucony, błąka się od wsi do wsi nie mogąc znależć schronienia i zrozumienia (zob.: https://youtu.be/KcFhzwjCg48?t=532).
SŁOŃCE WSCHODZI RAZ NA DZIEŃ I INNE UTWORY, 1981
Wg prof. Krzysztofa Kornackiego arcydzieło Polskiego kina (pomimo pewnych niedoskonałości)!
FILM CZEKAŁ NA PREMIERĘ 5 LAT. O niemożności zakceptowania scenariusa i filmu przez władze i cenzurę (https://youtu.be/0yTpTbaHLLM?t=1043
Więcej o Pawle Heczce:
"Słońce wschodzi raz na dzień".
Film obyczajowy z 1968 r. (premiera: 1972) w reżyserii Henryka Kluba. Powstał na podstawie scenariusza Wiesława Dymnego przebywającego w czasie wojny (?) i tuż po niej w Jaworzu na Śląsku Cieszyńskim.
dramat społeczny zrealizowany w konwencji ludowej ballady. Ukazuje m.in. losy górala Haratyka, przywódcy wsi beskidzkiej, miejscowe uwarunkowania i konflikty u zarania Polski Ludowej. Haratyk organizuje życie wioski po zakończeniu wojny. Buduje tartak i szkołę, etc. Wchodzi w konflikt z szefem UB, który uważa go za anarchistę i szkodnika, co kończy się przejściem Haratyka "do lasu" i walki z systemem. Obraz podejmuje "temat konfrontacji władzy ludowej z jej ludowym wyobrażeniem o władzy". Film zrealizowany został Istebnej, portretując wielu jej mieszkańców, ale wzorem dla bohaterów byli mieszkańcy Brennej.
Jak twierdzą znawcy tematu, m.in. dr Dariusz Węgrzyn z IPN film jest najprawdopodobniejo odbiciem wspomnień Dymnego z czasów pobytu w Jaworzu i okolicy, w tym w Brennej, gdzie zetknął się z opowieściami o działalności oddziału partyzanckiego "Wędrowiec" i jego ostatniego dowódcy Pawła Heczko. To ta osoba mogła stać się pierwowzorem postaci Haratyka.
Film o samoorganizacji cieszyńskich górali, którzy uwierzyli...
Jak stwierdza prof. Krzysztof Kornacki, jest to jeden z najodważniejszych filmów jakie powstały w PRL-u. Zaróno pod względem treści, jak i formy, jest to film wielki! Określa go mianem "politycznej ballady ludowej". Ludowa kultura i wychowani w niej ludzie nie akceptują władzy ludowej jako elementu zupełnie obcego .
Podobną wypowiedź sformułował też w internecie niejaki makopol w 2004 r. (https://www.charlie.pl/index.php?i=film&id=1071504030), który wskazał następujące tropy, uprawdapadabniające tę tezę. Wymieńmy dwa podstawowe, od siebie dodam dalsze
- Heczko był ewangelikiem, a więc heretykiem, stąd nawiązanie: heretyk - Haratyk
- w filmie pojawia się wiele nazwisk związanych z Wędrowcem bezpośrednio, bądź nazwisk zmienionych, ale występujących w Brennej: Moskała, Górniok (Górniak), Waliczek.
- nazwisko Haratyk (również występujące w Beskidach, ale okolicach Istebnej) jest w pewien sposób zbieżne z nazwiskiem Heczko, tj. mają niemal identyczną długość tj. 6-7 liter i zaczynają się na tę samą literę.
- również Paweł Heczko również był liderem lokalnej społeczności, osobą przedsiębiorczą, przywódcą partyzantki i stworzonej oddolnie milicji obywatelskiej, która niejednokrotnie ścierała się na różnych płaszczyznach z władzą radziecką i Urzędem Bezpieczeństwa
Scenariusz Dymnego przedstawia dosyć wiernie stosunek górali śląskich do władzy ludowej. Co ciekawe scenariusz autora został znacznie zmieniony w ostatnich scenach, przez co wymowa filmu jest inna. U Dymnego bohater niezrozumiany i odrzucony, błąka się od wsi do wsi nie mogąc znależć schronienia i zrozumienia (zob.: https://youtu.be/KcFhzwjCg48?t=532).
SŁOŃCE WSCHODZI RAZ NA DZIEŃ I INNE UTWORY, 1981
Wg prof. Krzysztofa Kornackiego arcydzieło Polskiego kina (pomimo pewnych niedoskonałości)!
FILM CZEKAŁ NA PREMIERĘ 5 LAT. O niemożności zakceptowania scenariusa i filmu przez władze i cenzurę (https://youtu.be/0yTpTbaHLLM?t=1043
Komentarze
Prześlij komentarz