Nowości 2022
Dzięki dotacji UG Brenna, w kwocie trzech tysięcy złotych, możliwe było w 2022 roku:
- Opracowanie i publikacja on-line:
- 10 źródeł ilustracyjnych, przedstawiające m.in. zdjęcia dokumentujące życie społeczne wsi; członków rodziny Gaszczyk; (5 w ramach projektu, pozostałe 5 w czynie społecznym)
- przeszło tysiąc wypisów źródłowych dotyczących mieszkańców Gminy Brenna, w tym rodziny Gaszczyk.
- W tym m.in. listę ok. przeszło 300 (założono pierwotnie liczbę 200 osób), którzy walczyli na frontach I wojny światowej. ofiar I wojny światowej (w tym dane nt. Pawła Gaszczyka poległego w 1915 roku) oraz dane nt. innych postaci (związanych z rodziną Gaszczyk i nie tylko).
- (założono pierwotnie 900, ostatecznie liczba wypisów przekroczyła 1020).
- Stworzenie dwóch mini-artykułów on-line nt. bohaterów lokalnej społeczności (dostępnych do przedruku dla redakcji “Wieści znad Brennicy”)
- Wcześniej - w czynie społecznym, w ciągu ok. 60 godzin - wykonano niezbędne kwerendy historyczne, były to wstępne poszukiwania naukowe w archiwach domowych mieszkańców Brennej i okolic oraz instytucjach publicznych, które muszą w przyszłości być kontynuowane, by zdobyć dalsze źródła, dające pełny obraz rzeczywistości.
- Zebrane informacje na temat dwóch zapomnianych bohaterów historii Brennej w XX wieku - Jana i Franciszka Gaszczyk; dzięki czemu możliwe będzie odtworzenie najważniejszych wydarzeń dotyczących tych postaci.
- Artykuły zostaną opublikowane on-line w ramach serwisu: Społecznego Archiwum Cyfrowego Gminy Brenna oraz na stronie: https://jodlabrennaigorki.blogspot.com/. Teksty te zostaną przekazane również redakcji “Wieści znad Brennicy”, by mogły trafić do wiadomości społeczności mieszkańców Gminy Brenna.
10 źródeł ilustracyjnych / ikonograficznych/ fotografii:
%20bb.png)
1%20x.jpg)
* Nasz Dom – Beskidzki Dom Zielin „Przytulia”, wcześniej Dom Kultury i Dom Katolicko-Ludowy, zwany przez najstarszych Brenniaków „Lokalem”. To Dom (celowo piszemy z dużej litery, zabieg ten powtórzymy poniżej), który był dla kilku pokoleń mieszkańców Brennej sercem lokalnej społeczności.
Od stu lat dumą Brennej jest wybudowany w 1923 roku okazały, drewniany gmach w centrum wioski. Dziś jest siedzibą Beskidzkiego Domu Zielin „Przytulia”, będąc miejscem gdzie teraźniejszość łączy się z przyszłością i przeszłością, wychowując młode pokolenia w duchu szacunku dla dziedzictwa i tradycji przodków. Jaka jest jego historia? Za sprawą kogo gmach ten powstał i żył, świecąc niczym latarnia, mimo burz dziejowych, dawał światło, od którego rozpalano kolejne kaganki oświaty, które mogły oświetlić domy naszych przodków pod góralskimi strzechami? Tego nie pamięta już niemal nikt, z uwagi na odchodzenie kolejnych pokoleń Brynioków… Dlatego też tak ważne są starania, by pamięć tę przywrócić…
O przywrócenie pamięci o miejscu i jego gospodarzach od dekady walczy zaledwie kilka osób, w tym historyk, który od przeszło dekady, tj. od 2010 roku m.in. na łamach „Wieści znad Brennicy” publikuje prowadzone przez siebie społecznie śledztwo w tej sprawie. Dzięki bezinteresownemu zaangażowaniu, niżej podpisanej, niewielkiej grupy skupionej w Towarzystwie Miłośników Brennej i Górek „Jodła” udało się dotychczas między innymi, upamiętnić postać Karola F. Sabatha, inicjatora budowy „Lokalu”. Podobnych bohaterów jest jednak więcej, więcej jest też do zrobienia…
Na stulecie Naszego Domu pragniemy przywrócić pamięć o jego zapomnianych bohaterach, jednych z ostatnich gospodarzy Domu. W tym celu poczyniono pierwsze kroki, które wyszły naprzeciw działaniom Urzędu Gminy Brenna i niemieckiej instytucji Arolsen Archives, która pragnęła przekazać do Brennej zegarek, będący depozytem więźnia obozu koncentracyjnego Jana Gaszczyka, zmarłego tragicznie w ostatnich dniach II wojny światowej
W ten sposób częściowo wyrwano z zapomnienia niezwykłą postać z grona przedwojennej breńskiej inteligencji, wywodzącej się z grona prostej góralskiej młodzieży, której życie jest symbolem mozolnej „pracy organicznej”, by wznieść gmach Niepodległej.
3 maja 2022 roku zorganizowano w „Przytulii” przekazanie zegarka Jana Gaszczyka. W ten sposób do Brennej, na wystawę poświęconą budowniczym gmachu “Lokalu”, trafił zegarek, mający charakter „relikwii” po Janie Gaszczyku. Zegarek jest dla Brennej niezwykłym symbolem- pamiątką po ludziach, którzy oddali życie pracy dla dobra lokalnej społeczności i Polski.
Impreza odbyła się przy udziale dziesiątek wolontariuszy i ludzi dobrej woli, którzy brali udział w poszukiwaniach naszego bohatera, m.in. Elżbiety Koczar z Miejskiego Centrum Kultury w Żorach, członków dalekiej i bliskiej rodziny Gaszczyk, a także mediów w tym Radia Katowice, które nagrało już dwie 20-minutowe audycje radiowe, poświęcone temu niezwykłemu zdarzeniu. Audycje miały już przynajmniej 4 emisje antenowe (ostatnia 19 X 2022). Co więcej, krótki reportaż na ten temat został również wyemitowany 6 maja 2022 na głównej fali „Trójki” (Programu Trzeciego Polskiego Radia). Z treścią audycji, pt. „Kim był Jan Gaszczyk? Niezwykła historia zegarka i zjednoczenia rodziny” można zapoznać się on-line pod adresem: https://trojka.polskieradio.pl/artykul/2945082,Kim-by%C5%82-Jan-Gaszczyk-Niezwyk%C5%82a-historia-zegarka-i-zjednoczenia-rodziny. Opinie osób, które były obecne na wydarzeniu, jakoby była to najbardziej przejmująca i wartościowa impreza, w jakiej brali udział w Brennej, świadczą, iż jest zapotrzebowanie na tego typu wydarzenia.
Na łamach „Trójki: wypowiadał się m.in. wójt gminy Brenna Jerzy Pilch, mówiąc:
Pamięć o wspaniałej postaci Jana Gaszczyka dzisiaj zawitała do Brennej. Jesteśmy bardzo dumni, jako mieszkańcy, że ten młody człowiek zostawia nam przepiękne świadectwo walki o wolność. Musimy zadbać o to, żeby to jego dziedzictwo zostało przekazane młodemu pokoleniu, żeby pamięć o tych wspaniałych bohaterach nie zaginęła, ale budowała patriotyzm lokalny.
Niestety dotychczas nie zostało opublikowane żadne, nawet najmniejsze opracowanie poświęcone Janowi Gaszczykowi, a także – jego równie zasłużonemu bratu: Franciszkowi. Tym samym nie ma dostępnych żadnych narzędzi, treści, które mogłyby posłużyć działalności popularyzatorskiej, czy to w ramach jubileuszu „Przytulii”, czy w ramach akcji edukacyjnej w szkołach na terenie gminy Brenna. Istotne jest, aby wraz z mijającym czasem po odsłonięciu zegarka, po niezwykłym majowym wydarzeniu w Beskidzkim Domu Zieli „Przytulia” znów nie zniknęła historia naszego bohatera.
Opracowanie, takie jest konieczne, jeśli mają powstać w przyszłości filmy dokumentalne, książki, foldery etc. promujące dziedzictwo historyczne Brennej, w tym Beskidzkiego Domu Zielin „Przytulia”.
Niezbędne jest więc, by odtworzyć kontekst życia rodziny bohaterów, ich działalności społecznej. Udokumentować ich dokonania, zebrać dane rozproszone w zbiorach archiwalnych i bibliotecznych Cieszyna, Brennej, itd. Opisując postacie zasłużonych dla Brennej braci Gaszczyk: Jana, Franciszka oraz ich stryjka Józefa, którzy zapisali się złotymi zgłoskami w dziejach Brennej, przywrócimy pamięć o ich bliskich m.in.: zmarłym w wieku zaledwie 20 lat – Pawle Gaszczyku.
Komentarze
Prześlij komentarz